Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ιστορία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023

Σοφία Σλήμαν. Η γνωριμία της, μετά από προξενιό του αρχιεπισκόπου, σε ηλικία 16 ετών με τον 47χρονο Ερρίκο Σλήμαν...

 

Η Σοφία Εγκαστρωμένου ήταν κόρη τού Αθηναίου εμπόρου Γεώργιου Καστρωμένου ή Εγκαστρωμένου και τής Κρητικιάς Βικτωρίας Γελαδάκη, η οποία ήταν απόγονος Κρητών αγωνιστών. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1852 και σπούδασε στο Αρσάκειο, από το οποίο αποφοίτησε το 1869. Ήταν αρίστη μαθήτρια και ίσως να γινόταν πετυχημένη δασκάλα αν η τύχη δεν αποφάσιζε γι’ αυτήν διαφορετικά.

Ο Ερρίκος Σλήμαν γεννήθηκε στο Νοϋμπούκοφ τού Μεκλεμβούργου Σβερίν τής Γερμανίας. Διέκοψε τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους. Δούλεψε στα καράβια και ως υπάλληλος σε εμπορικό οίκο και σιγά-σιγά απέκτησε χρήματα. Άρχισε τότε να μαθαίνει 22 ξένες γλώσσες, μεταξύ αυτών και Αρχαία και Νέα Ελληνικά. Γοητεύτηκε από την ποίηση τού Ομήρου και συνέλαβε την ιδέα να αποδείξει ότι ο κόσμος τού Ομήρου υπήρξε στην πραγματικότητα και δεν ήταν μυθικές διηγήσεις. Για να πετύχει τον σκοπό αυτό διέθεσε όλα του τα χρήματα. Τελικά κατάφερε να εντοπίσει αρχαιολογικά ευρήματα στην Τροία, στις Μυκήνες και στην Τίρυνθα και πήρε άδεια να ξεκινήσει ανασκαφές. Οι νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι άσκησαν δριμύτατη κριτική στο έργο του, κατηγορώντας τον ότι χρησιμοποίησε κατά τις ανασκαφές του αντιεπιστημονικές μεθόδους και προκάλεσε ζημιές στα μνημεία.

Το 1869 ο Ερρίκος Σλήμαν, μετά το διαζύγιό του από τη Ρωσίδα πρώτη σύζυγό του, θέλησε η δεύτερη σύζυγός του να είναι Ελληνίδα με αρχαιοελληνική ομορφιά, να λατρεύει τον Όμηρο και να γνωρίζει την «Ιλιάδα». Όπως απαιτούσαν λοιπόν οι κοινωνικές συνθήκες τής εποχής, επικοινώνησε με τον παλαιό του φίλο Θεόκλητο Βίμπο, Επίσκοπο Μαντινείας, και τού ζήτησε να του προξενέψει μία Ελληνίδα για να παντρευτεί. Μεταξύ των άλλων φωτογραφιών κοριτσιών που τού πρότεινε ο Βίμπος ήταν και τής αγαπημένης του ανιψιάς Σοφίας Εγκαστρωμένου. Για να τη γνωρίσει ο Σλήμαν χρησιμοποίησε την ιδιότητά του και επισκέφτηκε το Αρσάκειο για να παρακολουθήσει μάθημα Αρχαίων Ελληνικών. Εκεί άκουσε τη Σοφία να απαγγέλει με παλλόμενη φωνή στίχους τής «Ιλιάδας». Ο Σλήμαν ήταν τότε 48 χρονών και η Σοφία 17. Εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της και αποφάσισε να τη ζητήσει σε γάμο.

Η οικογένεια τής Σοφίας αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και δεν αντέδρασε στον γάμο αυτό, αφού έτσι θα εξασφαλιζόταν το μέλλον τής κόρης τους. Η τελετή έγινε στην εκκλησία τού Αγίου Μελετίου στον Κολωνό, όπου ήταν και το εξοχικό σπίτι τής νύφης. Η νεαρή άβγαλτη απόφοιτος τού Αρσακείου έπρεπε να μάθει μια νέα κοσμοπολίτικη ζωή στο Παρίσι, με επισκέψεις σε θέατρα, όπερα, μουσεία, δεξιώσεις, επαφές με αρχηγούς κρατών. Ο πάμπλουτος Ερρίκος Σλήμαν τής επέβαλε να μάθει πολλές ξένες γλώσσες και νέους τρόπους συμπεριφοράς. Η Σοφία στήριξε τον σύζυγό της όταν πέθανε η κόρη του από τον πρώτο γάμο και με μεγάλη επιτυχία τον ακολούθησε στην πραγματοποίηση όλων των στόχων που ο ίδιος είχε θέσει στη ζωή του.

ο 1870 ο Σλήμαν πήγε μόνος του στα Δαρδανέλια και συνάντησε τον Αμερικάνο Frank Calvert, από τον οποίο ζήτησε να μεσολαβήσει στην τουρκική κυβέρνηση για να εξασφαλίσει το φιρμάνι που θα του επέτρεπε να κάνει ανασκαφές. Στην Αθήνα η Σοφία γέννησε το πρώτο τους παιδί, την Ανδρομάχη. Αμέσως μετά αποφάσισε να ακολουθήσει τον σύζυγό της στην Τουρκία και να τον βοηθήσει στις ανασκαφές. Στον λόφο τού Χασερλίκ γρήγορα ανακάλυψαν τα ερείπια τής Τροίας, αλλά και πολλά πολύτιμα αντικείμενα. Η Σοφία φωτογράφιζε, σχεδίαζε και ταξινομούσε τα ευρήματά του, αλλά η Τροία τού Ομήρου δεν τού είχε ακόμα αποκαλυφθεί.
Λέγεται ότι, μετά από πολλά ταξίδια στην Τουρκία, ο Σλήμαν και η Σοφία διέκριναν μέσα σε έναν λέβητα χρυσάφι. Έδιωξαν αμέσως τους εργάτες με πρόσχημα τα γενέθλια τής Σοφίας και μετέφεραν προσεκτικά τα ευρήματα στην οικία τους. Ο Σλήμαν τότε στόλισε τη Σοφία με τα χρυσά κοσμήματα και τη φωτογράφησε αποκαλώντας την «ωραία Ελένη». Νεότερες έρευνες απέδειξαν ότι η Σοφία δεν ήταν στην Τουρκία όταν έγινε η ανακάλυψη. Η περίφημη φωτογραφία της με τα λεγόμενα κοσμήματα τής «ωραίας Ελένης» που έκανε τη μορφή της γνωστή σε όλο τον κόσμο πρέπει να τραβήχτηκε αργότερα.
Μετά την αποκάλυψη τής Τροίας ο Σλήμαν έγινε δεκτός στην Ελλάδα με τιμές. Τού απενεμήθηκαν πανεπιστημιακοί τίτλοι και θεωρήθηκε αυθεντία στην ιστορία των ηρωικών χρόνων τής Ελλάδας. Τότε πήρε και την άδεια να αρχίσει έρευνες και στις Μυκήνες, με τον όρο όμως οι εργασίες του να είναι υπό τον έλεγχο τής Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Η Σοφία έλαβε μέρος και σε αυτές τις ανασκαφές, παρά τις αντιρρήσεις τού επιβλέποντος αρχαιολόγου Παναγιώτη Σταματάκη. Δούλεψε με συνεργείο έξω από τα τείχη των Μυκηνών και αποκάλυψε τον δρόμο και τον τάφο που αποκαλείται «τάφος τής Κλυταιμήστρας». Λίγο αργότερα, δεξιά από την Πύλη των Λεόντων και εντός του Κυκλώπειου τείχους, έγινε η μεγάλη αποκάλυψη πέντε λακκοειδών ασύλητων τάφων. Σαράντα πέντε μέρες η Σοφία προσπαθούσε με τα χέρια της να αποσπάσει κοσμήματα και απαράμιλλης τέχνης αντικείμενα, χρυσές προσωπίδες, διαδήματα, δακτυλιόλιθους. Ο Σλήμαν πίστεψε ότι βρήκε τον τάφο τού Αγαμέμνονα. Τηλεγράφησε στον βασιλιά Γεώργιο Α΄ και τον διαβεβαίωσε ότι τα ευρήματα ανήκουν στο ελληνικό κράτος.

Λίγο αργότερα το ζευγάρι απέκτησε και γιο, στον οποίο έδωσε το όνομα Αγαμέμνων. Τότε η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο νέο τους σπίτι, το γνωστό «Ιλίου Μέλαθρον», στην Πανεπιστημίου. «Έζησα όλη μου τη ζωή σε μικρό σπίτι. Θέλω να περάσω τα χρόνια που μου απομένουν σε ένα μεγάλο. Διάλεξε εσύ όποιο ρυθμό θέλεις. Το μόνο που θέλω εγώ είναι μια μεγάλη μαρμάρινη σκάλα να πηγαίνει στο επάνω πάτωμα και μια ταράτσα», είπε ο Ερρίκος Σλήμαν στον Ερνέστο Τσίλλερ όταν τού ανέθεσε να κάνει τα σχέδια.

Η Σοφία ήταν αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα. Η ζωή της δίπλα στον Σλήμαν δεν ήταν εύκολη. Εκείνη όμως αριστοτεχνικά κράτησε το μέτρο στις διαφορές που παρουσιάστηκαν μεταξύ του συζύγου και της οικογενείας της. Φρόντισε για την ανατροφή και τη μόρφωση των παιδιών της. Η κόρη της Ανδρομάχη ήταν Αρσακειάς.

Ο Σλήμαν συνέχισε τη δράση του ώς το 1890. Επειδή επιδεινώθηκε η κατάσταση τής υγείας του πήγε στη Γερμανία για να χειρουργηθεί. Τα Χριστούγεννα τού 1890 όμως, επιστρέφοντας από το ταξίδι του, πέθανε πριν συμπληρώσει τα 69. Η κηδεία του έγινε στην Ελλάδα, με δημόσια δαπάνη, και την ακολούθησαν ο βασιλιάς, ο διάδοχος και πολλοί Αθηναίοι. Η Σοφία ήταν τότε 38 ετών.

Μετά τον θάνατο τού συζύγου της δεν ξαναπαντρεύτηκε. Χρηματοδότησε το έργο τού αρχαιολόγου Ντέρπφελντ στην Τροία. Συνεργάσθηκε με την Καλλιρρόη Παρρέν για τη δημιουργία τού γυναικείου κινήματος. Συμμετείχε στο Δ.Σ. τού «Εργαστηρίου Απόρων Γυναικών». Η μορφή της κοσμεί την είσοδο τού Νοσοκομείου «Σωτηρία», το οποίο ίδρυσε επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη για την έρευνα και τη θεραπεία τής φυματίωσης. Έκανε δωρεές στον Ευαγγελισμό, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Νομισματικό Μουσείο. Η κόρη της Ανδρομάχη παντρεύτηκε τον Λέοντα Μελά, αδελφό τού Παύλου Μελά και ο γιος της εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Η Σοφία πέθανε το 1932 και ετάφη δημοσίᾳ δαπάνῃ. Η μορφή της, από τη φωτογραφία της με τα κοσμήματα τής ωραίας Ελένης, αποτυπώθηκε από τον γλύπτη Γεώργιο Καστριώτη, απόγονο τής οικογένειάς της.

Όπως πολύ σωστά παρατηρεί η Ιουλία Σημαντήρα στο άρθρο της «Μια ζωή σαν παραμύθι», που δημοσιεύτηκε στην επετειακή έκδοση τού ΣΑΦΕ «ΣΑΦΕ 1933-2006», «Η Σοφία Σλήμαν υπήρξε η διαχρονική Ελληνίδα, η οποία σε μια εποχή, ιδίως στη χώρα μας, όπου η γυναίκα ήταν ακόμα η αφανής ηρωίδα, η σκιά, η προέκταση τού συζύγου της, μπόρεσε να ξεπεράσει τις δομές αυτές και να σταθεί επάξια στο ίδιο ύψος με τον άνδρα της, μοιραζόμενη τη δόξα και τους θριάμβους του, αλλά επίσης τα προβλήματά του, τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες».

  • Το κείμενο βασίζεται σε πληροφορίες από το Λεύκωμα των 160 χρόνων της Φ.Ε., τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τη Wikipedia,  το άρθρο της Ιουλίας Σημαντήρα "Μια ζωή σαν παραμύθι" από το λεύκωμα του ΣΑΦΕ 1933 - 2006

Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2022

Αφιέρωμα Καλλιθέα Κάθε γωνιά μια ιστορία

 

Αν και μόλις τέσσερα χιλιόμετρα από το Σύνταγμα, η Καλλιθέα είναι ξεχωριστός Δήμος. Χωροταξικά είναι ίσως το ιδανικό σημείο για να μείνει κανείς – δέκα λεπτά από την Αθήνα και δέκα λεπτά από τον Πειραιά. Παρόλο που τα σύνορά της είναι ξεκάθαρα, ποτέ δεν είσαι απόλυτα σίγουρος αν βρίσκεσαι στην Καλλιθέα, το Μοσχάτο ή τον Ταύρο. Αν και είναι γνωστή για την πλούσια σε ποικιλία αγορά της, τις σχολές (Πάντειο - Χαροκόπειο - Σιβιτανίδειος) και τα στέκια της, αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει είναι η ιστορία της αλλά και η έμπρακτη συνεισφορά των κατοίκων της σε θέματα κοινωνικής ευθύνης. Κάθε της πέτρα μαρτυρά και μια ιστορία από το παρελθόν, κάθε της κτίριο και ένα έργο Τέχνης. Διανύοντας όλες τις αποστάσεις με τα πόδια, θα συναντήσεις σημαντικά κομμάτια από τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας και φιλόξενους ανθρώπους που δεν θα διστάσουν να σε βάλουν ακόμα και μέσα στα σπίτια τους για να σου διηγηθούν την ιστορία, όπως τη βίωσαν οι ίδιοι.

Σκεπαστή αγορά Καλλιθέας

Κοντά στην πλατεία Δαβάκη βρίσκεται η σκεπαστή αγορά της Καλλιθέας ή αλλιώς η αγορά των Ποντίων. Είναι σαν μια μυστική γωνιά της περιοχής, καθώς αν δεν γνωρίζεις την ύπαρξή της είναι αδύνατο να φανταστείς ότι μέσα στην Πλάτωνος θα βρεις την είσοδο για μία τόσο εναλλακτική αγορά, που αισθητικά διαφέρει πολύ σε σχέση με τα γύρω καταστήματα. Πέρα από το εντυπωσιακό κτίριο και την ποικιλία τροφίμων, ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η ιστορία της. Rώτησα έναν από τους εμπόρους πόσα χρόνια υφίσταται η σκεπαστή αγορά και μου είπε «από το 1959». «Από το 1956!» απάντησε ένας κύριος μεγάλης ηλικίας από τον απέναντι πάγκο με τα φρούτα – ήξερα ότι είχα βρει τον πιο «παλιό».

Στην Καλλιθέα κατέφθασαν το 1922 περισσότεροι από 20.000 πρόσφυγες από τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία. Πόντιοι που έμεναν στα κοντινά αυτοσχέδια παραπήγματα, ζήτησαν το 1956 να αγοράσουν το οικόπεδο που βρίσκεται ανάμεσα στην Πλάτωνος και τη Γρυπάρη. «Δεν ήθελαν να μας το δώσουν και γι’ αυτό μας ζήτησαν να τους πληρώσουμε σε λίρες. 600 λίρες μάς ζήτησαν τότε! Νόμιζαν ότι δεν θα μπορούσαμε να τις βρούμε, αλλά εμείς τις βρήκαμε» μου εξηγεί ο ίδιος κύριος. Εξηνταδύο επιχειρήσεις συνθέτουν την αγορά – εξηνταδύο και οι Πόντιοι που αγόρασαν το οικόπεδο. Αφού το χώρισαν σε ισάριθμα κομμάτια, το μοιράστηκαν με κλήρο. Έκτοτε, περνούν τα καταστήματα από γενιά σε γενιά. Σήμερα κάποια έχουν ενοικιαστεί σε άλλους, κάποια έχουν πουληθεί σε τρίτους και κάποια αποτελούν οικογενειακή παράδοση. Μοναδικό τους βάσανο, οι πέντε λαϊκές αγορές της Καλλιθέας.

Παλλάδιο Καφενείο

Μπαίνοντας μέσα θαρρείς ότι ετοιμάζεσαι να παίξεις ως κομπάρσος σε ταινία, το στόρι της οποίας διαδραματίζεται κάπου κοντά στο 1930 και όχι άδικα. Είναι ένα από αυτά τα παλιά, μεγάλα, επιβλητικά κτίρια που για κάποιο λόγο νιώθεις όταν βρίσκεσαι μέσα πόσο «γερά» είναι. Ακόμα και στους μεγάλους σεισμούς του ’81 και του ’99 δεν κουνήθηκε ούτε κορνίζα, ενώ αισθητικά παραμένει το ίδιο. Με υποδέχτηκε το ζευγάρι των ιδιοκτητών (κληρονόμοι του πρώτου ιδιοκτήτη). «Το κτίριο σηκώθηκε το 1938. Τότε δεν μπορούσες να σηκώσεις κτίριο χωρίς να φτιάξεις καταφύγιο γιατί ετοιμάζονταν για πόλεμο» μου εξηγούν. Από εδώ έχει περάσει όλη η «αφρόκρεμα» των Αθηνών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και για πολλά χρόνια, αργότερα λειτουργούσε ως λέσχη για Μπριτζ, η οποία δεχόταν μόνο συγκεκριμένα μέλη. Ένα από αυτά ήταν και ο Ιωάννης Μεταξάς. Τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως παραδοσιακό καφενείο. Φεύγοντας με εφοδίασαν με έναν τόμο που περιλαμβάνει την ιστορία της Καλλιθέας από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τις μέρες μας. Πρόκειται για ένα θησαυρό.


Το στοιχειωμένο σπίτι

Στην οδό Λασκαρίδου βρίσκεται το αρχοντικό που στεγάζει σήμερα τη Δημοτική Πινακοθήκη Καλλιθέας και λειτουργεί παράλληλα ως πολυχώρος καλλιτεχνικών εκδηλώσεων με δωρεάν είσοδο. Αυτό είναι το σπίτι που ανήκε κάποτε στην οικογένεια της ζωγράφου Σοφίας Λασκαρίδου. Η Σοφία Λασκαρίδου ήταν η πρώτη Ελληνίδα που φοίτησε στην ανδροκρατούμενη ως το 1903, Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Έγινε δεκτή μετά από προσωπικό της αίτημα στο βασιλιά Γεώργιο Α΄. Φεμινίστρια, αν και μη αποδεκτή κοινωνικά, κατάφερε να σπάσει πολλά από τα ταμπού της εποχής και να αποτελέσει σύμβολο χειραφέτησης. Από το σαλόνι αυτού του αρχοντικού έχουν περάσει οι πιο γνωστές φιγούρες της αστικής τάξης, όπως ο Κρέμος και ο Χαροκόπος, μας εξιστορεί ο Παναγιώτης Καρατζάς, που μένει στο απέναντι σπίτι. Επρόκειτο για μία ιδιαίτερα προοδευτική οικογένεια που αγαπούσε πολύ τις Τέχνες και τα Γράμματα. Θυμάται τη Σοφία, κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής της, να μένει κλεισμένη στο σπίτι και να κάθεται συχνά στο απέναντι παράθυρο.


Η ιστορία λέει πως η Σοφία Λασκαρίδου, εκτός από τη ζωγραφική, είχε και μια δεύτερη μεγάλη αγάπη. Πριν ακόμα εισαχθεί στη Σχολή Καλών Τεχνών είχε γνωρίσει ένα φημισμένο διανοούμενο και δημοσιογράφο, τον Περικλή Γιαννόπουλο. Ερωτεύτηκαν παράφορα και περνούσαν μαζί ατέλειωτες ώρες. Εκείνος ήταν λάτρης της κλασικής ελληνικής παιδείας, της καθαρεύουσας και θεωρούσε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες «ομφαλούς του ερέβους». Εκείνη, όμως, αγαπούσε τη δημοτική, τη ζωγραφική και πάνω από όλα έμενε πιστή στα όνειρά της. Όταν της έκανε πρόταση γάμου αρνήθηκε να την αποδεχτεί κι όταν εκείνη έγινε δεκτή με υποτροφία στο Μόναχο αυτός αρνήθηκε να την ακολουθήσει. Μετά το τελευταίο γράμμα που της έστειλε καβάλησε ένα λευκό άλογο, κρατώντας ένα όπλο στο χέρι, και βούτηξε στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, όπου και τίναξε τα μυαλά του στον αέρα. Η Σοφία έμαθε για το θάνατό του στο τρένο με το οποίο επέστρεφε στην Αθήνα, έχοντας νωρίτερα λάβει το απελπισμένο του γράμμα. Συντετριμμένη, επιχείρησε κι εκείνη να αυτοκτονήσει αλλά χωρίς επιτυχία.


Έφυγε ξανά για σπουδές και το 1916 επέστρεψε για πάντα στο σπίτι της Καλλιθέας, ενώ αφιέρωσε τη ζωή της στην Τέχνη. Ο αστικός μύθος λέει πως τις νύχτες, έξω από το αρχοντικό της οδού Λασκαρίδου, περιφέρεται το φάντασμά της μουρμουρίζοντας μελαγχολικά το όνομα του αγαπημένου της.


Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο


Δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται σήμερα ένα σχολικό συγκρότημα. Εκεί βρισκόταν κάποτε το Σκοπευτήριο, που χτίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, όπου και διεξήχθη το άθλημα της σκοποβολής. Κατά τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα και λίγο μετά τη Μικρασιαστική καταστροφή αποτέλεσε το μέρος όπου αποτυπώθηκε σε εικόνα η ανθρώπινη εξαθλίωση, καθώς οι πρόσφυγες ζούσαν σε παράγκες μπροστά στο Σκοπευτήριο που τις είχαν χτίσει οι ίδιοι από πλίθρες και τσίγκινες σκεπές. Κατά τη γερμανική κατοχή, οι εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε φυλακές από τους Γερμανούς και παρέμειναν ως φυλακές για αρκετά χρόνια. 


Τον Νοέμβρη του 1951 βρέθηκε στην Καλλιθέα παράνομος ασύρματος μέσω του οποίου μέλη του παράνομου τότε ΚΚΕ επικοινωνούσαν με αριστερές οργανώσεις του εξωτερικού. Πολλοί Καλλιθεάτες και κάτοικοι κοντινών δήμων συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν τότε στις φυλακές Καλλιθέας (Σκοπευτήριο). Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και ο Νίκος Μπελογιάννης. Τον Φλεβάρη του 1952, παρά τη διεθνή κινητοποίηση, καταδικάζονται σε θάνατο οι: Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Μπάτσης και Καλούμενος, στη λεγόμενη «Δίκη των 4». Κάτω από απόλυτη μυστικότητα μεταφέρονται από τις φυλακές Καλλιθέας πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία και εκτελούνται. Οι φυλακές κατεδαφίστηκαν το 1966 και στη θέση τους δημιουργήθηκε το σχολικό συγκρότημα του Αγίου Νικολάου.


Οι Τζιτζιφιές


Οι Τζιτζιφιές ήταν κάποτε γνωστές για την παραλία τους και για τα πολλά λαϊκορεμπέτικα μαγαζιά που βρήκαν στέγη στην περιοχή. Ο Γαβαλάς, ο Τζιτζιφιώτης Παπαϊωάννου και η Σωτηρία Μπέλλου είναι μόνο λίγα από τα ονόματα που άφησαν το στίγμα τους στην περιοχή. Ο Κωλοσούρτης αλλά και το τραμ έφταναν μέχρι την πεντακάθαρη παραλία των Τζιτζιφιών, λίγο πριν στρίψουν προς το βόρειο ή το νότιο Φάληρο, και γι’ αυτό οι Τζιτζιφιές ήταν πόλος έλξης για πολλούς εκδρομείς. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε η πεντακάθαρη παραλία, ούτε τα λαϊκορεμπέτικα, ούτε καν οι τζιτζιφιές.


«Οι Τζιτζιφιές ονομάστηκαν έτσι γιατί στην περιοχή υπήρχαν πολλές τζιτζιφιές. Τα τζίτζιφα ήταν σαν ελιές σε κίτρινο χρώμα. Καθαρίζαμε το περίβλημα και τα τρώγαμε» μας λέει ο κ. Μακρίδης, κάτοικος των Τζιτζιφιών από παιδί που μοιράστηκε μαζί μας εικόνες των Τζιτζιφιών του ’60. Η περιοχή των Τζιτζιφιών κατοικείτο από πολλούς Πόντιους και γι’ αυτό ακόμα και σήμερα υπάρχουν στην περιοχή πολλές μικρές μονοκατοικίες. Το ωραιότερο κομμάτι της ήταν η παραλία των Τζιτζιφιών, όπου υπήρχαν πολλοί ψαράδες και μαγαζάκια. Το 1968 η παραλία μπαζώθηκε και άλλαξε για πάντα την όψη των Τζιτζιφιών. Ρώτησα γιατί. «Τότε είχαμε δικτατορία. Δεν ρωτούσες και πολλά. Θυμάμαι μόνο ότι ξαφνικά, μια μέρα, ήρθε ένα συνεργείο και άρχισε να την μπαζώνει. Μετά ένα τείχος μας έκοψε για πάντα τη θέα» λέει με ένα παραπονεμένο χαμόγελο. Η άλλη χαρακτηριστική εικόνα που διατηρεί ακόμα στο μυαλό του είναι η εικόνα μιας βάρκας με την οποία η μητέρα του έφυγε από το σπίτι για να πάει να πάρει την αδελφή του από το σχολείο που ήταν απέναντι, σε μία από τις μεγάλες πλημμύρες που το νερό είχε φτάσει το ένα μέτρο. Η περιοχή πλημμύριζε συχνά και γι’ αυτό πολλοί κάτοικοι μεταφέρονταν τότε με τις βάρκες των ψαράδων.


Έγκλημα στου Χαροκόπου


Στη συμβολή των οδών Θησέως (σημερινή Ελ. Βενιζέλου) και Αγ. Πάντων διαπράχθηκε το 1931 ένα από τα πιο γνωστά εγκλήματα της Αθήνας. Πρόκειται για το φόνο του Δημήτρη Αθανασόπουλου. Ο Δημήτρης Αθανασόπουλος ήταν παντρεμένος με τη Φούλα, την οποία απατούσε αλλά και κακοποιούσε σεξουαλικά, ενώ, σύμφωνα με λεγόμενα κατοίκων, διατηρούσε σχέση και με τη μητέρα της, Αρτέμιδα. Ένα χειμωνιάτικο βράδυ του Γενάρη, η όμορφη Φούλα, μετά από ακόμα μία κακοποίηση, ζήτησε τη βοήθεια της μητέρας της. Εκείνη, χωρίς αρχικά να πει τίποτα στην κόρη της (άλλοι λένε ότι ήταν συνεννοημένες), ζήτησε από έναν ανιψιό της, που ενδεχομένως να ήταν και ερωτευμένος με την ξαδέλφη του, να σκοτώσει τον Αθανασόπουλο. Έτσι και έγινε. Αφού τον πυροβόλησε και τον σκότωσε την ώρα που κοιμόταν, προσπάθησε με τη βοήθεια της οικιακής βοηθού να τον κάψει. Η καύση όμως απέτυχε γιατί ο καπνός ήταν έντονος και φοβήθηκε μην τους πάρουν χαμπάρι. Κατόπιν, το πτώμα του Αθανασόπουλου τεμαχίστηκε, πακεταρίστηκε και παραδόθηκε στον Σπύρο Μαγουλόπουλο που ήταν επίσης ερωτευμένος με τη Φούλα. Στη συνέχεια, τα πακέτα παρέλαβε ένας αμαξάς με την εντολή να τα πετάξει στο ρέμα του Ιλισού, όπου τελικά εντοπίστηκαν από κάποιον που είδε τα δέματα και ειδοποίησε την αστυνομία.


Το τραγούδι «Κακούργα πεθερά» σε στίχους του Ιακώβου Μοντανάρη και μουσική Μάρκου Βαμβακάρη είναι εμπνευσμένο από τη δολοφονία του Αθανασόπουλου, ενώ ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τάσος Κοντογιαννίδης συνέλεξε στοιχεία γύρω από την υπόθεση και έγραψε ολόκληρο βιβλίο για το έγκλημα με τίτλο: «Το έγκλημα στου Χαροκόπου» (εκδ. Άγκυρα).


Φάρος Τυφλών Ελλάδος& Μουσείο Αφής


Στην Καλλιθέα βρίσκεται ο Φάρος Τυφλών της Ελλάδος, ένα σωματείο ειδικώς αναγνωρισμένο, μη κερδοσκοπικό, που ιδρύθηκε το 1946 με σκοπό την υποστήριξη των τυφλών ατόμων, την παροχή υπηρεσιών στα άτομα με προβλήματα όρασης, αλλά και την ευαισθητοποίηση του κοινού και της Πολιτείας. Ανάμεσα στις πλούσιες δράσεις που διοργανώνει ο Φάρος ξεχωρίζει η Μονάδα Παραγωγής Σκουπών και Βουρτσών, όπου απασχολούνται τυφλοί και μερικώς βλέποντες εργάτες, οι οποίοι αμείβονται και ασφαλίζονται σύμφωνα με τις συλλογικές συμβάσεις. Σύμφωνα με την κ. Καραβινού, υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Μουσείο Αφής του ΦΤ Ε, υπάρχει ένας νόμος από την εποχή του βασιλιά Παύλου που ισχύει ακόμα και σήμερα, ο οποίος ορίζει ότι οι τομείς των Ενόπλων Δυνάμεων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Νοσοκομείων και άλλων Φορέων Δημοσίου Δικαίου είναι υποχρεωμένοι να εκτελούν παραγγελίες σκουπών και βουρτσών πρώτα από τη συγκεκριμένη μονάδα. Αυτό όμως στην πράξη δε συμβαίνει, αφενός γιατί οι αρμόδιοι ενδεχομένως να μη γνωρίζουν το νόμο, αφετέρου γιατί το κόστος παραγωγής στη μονάδα του ΦΤΕ είναι μεγαλύτερο από μιας μεγάλης εταιρείας παραγωγής καθαριστικών προϊόντων.


Μοναδική εμπειρία ωστόσο αποτελεί μια επίσκεψη στο Μουσείο Αφής – το μοναδικό μουσείο αφής στην Ελλάδα και ένα από τα πέντε του κόσμου. Ιδρύθηκε το 1984 και στεγάζεται στο παλιό διώροφο νεοκλασικό κτίριο του ΦΤΕ. Μέσα υπάρχουν πιστά αντίγραφα από την Κυκλαδική Περίοδο μέχρι και το Βυζάντιο και καθημερινά γίνονται ξεναγήσεις. Η εμπειρία της επίσκεψης στο Μουσείο Αφής είναι εξίσου εκπληκτική και για ένα βλέποντα, καθώς μια μάσκα που καλύπτει τα μάτια αποτελεί κομμάτι της βιωματικής προσέγγισης.


Θησέας


Το πρόγραμμα αντιμετώπισης της εξάρτησης «Θησέας» ξεκίνησε τη λειτουργία του ως υπηρεσία του Δήμου Καλλιθέας το 1989. Πρόκειται για το μοναδικό δημοτικό κέντρο απεξάρτησης που διαθέτει η χώρα μας, ενώ, παρόλο που συντηρείται οικονομικά από το δήμο, είναι ανοιχτό σε όλους. «Το μόνο που χρειάζεται είναι να θέλει ο ίδιος ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει το πρόβλημα να καταπολεμήσει την εξάρτηση, καθώς και να έχει τη στήριξη της οικογένειάς του» μας εξηγεί ο κ. Κρασανάκης, ψυχίατρος και δραματοθεραπευτής στο πρόγραμμα αντιμετώπισης της εξάρτησης, που μας υποδέχτηκε στο κτίριο που στεγάζεται η θεραπευτική δομή του «Θησέα». Το πρόγραμμα που ακολουθείται είναι «στεγνό», ενώ ως θεραπευτικό μέσο χρησιμοποιείται η Τέχνη προτείνοντας στους χρήστες έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. «Τα ποσοστά επιτυχίας είναι πολύ υψηλά» μας λέει ο κ. Μακρίδης, που εργάστηκε στο παρελθόν εκεί, «…αλλά αυτό δεν παίζει ρόλο όταν μιλάμε για ανθρώπινες ζωές» εξηγεί παρακάτω. Ο «Θησέας» συνεργάζεται με διάφορες σχολές συμβάλλοντας έτσι στη στήριξη των ανθρώπων που προσπαθούν να ξαναπάρουν τη ζωή στα χέρια τους, γεμίζοντάς τους με εφόδια, το πρόβλημα της ανεργίας όμως αντιμετωπίζεται ακόμα πιο δύσκολα σε τέτοιες περιπτώσεις.


via

Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019

"Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε"- Η κηδεία του ποιητή Κωστή Παλαμά που μετατράπηκε σε αντικατοχικό συλλαλητήριο


Αποτέλεσμα εικόνας για κωτης παλαμας κηδεια
Στις 27 Φεβρουαρίου 1943, πέθανε ο μεγάλος ποιητής Κωστής Παλαμάς σε ηλικία 84 ετών. Η κηδεία του έγινε την επόμενη ημέρα και μετατράπηκε σε ένα αντικατοχικό συλλαλητήριο.
Οι δεκάδες Αθηναίοι που τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, τον αποχαιρέτησαν τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο μπροστά στους Γερμανούς κατακτητές. Η Ιωάννα Τσάτσου έγραφε στο ημερολόγιό της: «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός». Η είδηση του θανάτου του μεταδόθηκε σε όλη την κατοχική Αθήνα και την επόμενη ημέρα εκατοντάδες Αθηναίοι συγκεντρώθηκαν στο Α' Νεκροταφείο για να τον συνοδεύσουν στην τελευταία του κατοικία.
Ανάμεσα τους και ο Άγγελος Σικελιανός, ο οποίος στάθηκε πάνω από το φέρετρο του ποιητή και είπε: «Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα» . Στη συνέχεια απήγγειλε το ποίημα "Παλαμάς", που έγραψε προς τιμήν του ποιητή και μαζί με πλήθος κόσμου τον συνόδευσαν στον χώρο της ταφής. Εκείνη τη στιγμή άρχισαν να τραγουδούν τον εθνικό ύμνο.
Ήταν μια απότιση φόρου τιμής και ευγνωμοσύνης σε έναν από τους σημαντικότερους ποιητές της χώρας. Στο ποιητικό του έργο μίλησε για την Ελλάδα, την αγάπη και το αρχαιοελληνικό πνεύμα. Η συνεισφορά του στα ελληνικά γράμματα ήταν τεράστια και αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής «γενιάς του 1880».


Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε το 1859 στην Πάτρα και στα επτά του χρόνια έμεινε ορφανός από πατέρα. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεσολόγγι, απ΄όπου καταγόταν, και από μικρή ηλικία έδειξε την κλίση του στην ποίηση και τη λογοτεχνία. Διάβαζε ξένους ποιητές και έγραφε δικούς του στίχους. Μόλις τελείωσε το σχολείο μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Νομική Σχολή Αθηνών, ωστόσο δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του, καθώς τον κέρδισε η ποίηση.
Εργάστηκε σε εφημερίδες και περιοδικά της εποχής και στα 21 του χρόνια τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Τραγούδια της Πατρίδος μου". Ήταν η αρχή ενός πλούσιου ποιητικού έργου που εμπλουτιζόταν συνεχώς με σπουδαία ποιήματα μέχρι τη δεκαετία του '30. Έγραψε δεκάδες πεζογραφήματα και δοκίμια και χάρη στο έργο του επανεκτιμήθηκαν ποιητές όπως ο Άνδρέας Κάλβος, ο Κώστας Κρυστάλλης και ο Διονύσιος Σολωμός. Τάχθηκε υπέρ της δημοτικής και υπήρξε κορυφαία μορφή του δημοτικιστικού κινήματος. Έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1930 ανέλαβε χρέη προέδρου. Απέκτησε διεθνή αναγνώριση και υπήρξε υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας 14 φορές!
Από τα ποιητικά του έργα ξεχωρίζει ο "Τάφος", τον οποίο έγραψε μετά τον θάνατο του 4χρονου γιου του Άλκη το 1898. Είχε αποκτήσει ακόμη δύο παιδιά από τον γάμο του με τη Μαρία Βάλβη, τον Λέανδρο και τη Ναυσικά. Σημειώνεται ότι ο Παλαμάς, πέθανε 40 ημέρες μετά την πολυαγαπημένη του σύζυγο, τον θάνατο της οποίας δεν πληροφορήθηκε, καθώς η υγεία του ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη.
Διαβάστε μερικούς στίχους από γνωστά ποιήματα του Παλαμά -Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα. -Δεν έχεις Όλυμπε θεούς, μηδέ λεβέντες Όσσα, ραγιάδες έχεις μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι, κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχειά σου γλώσσα, των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι ... -Αυτό το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα, μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα! -Ασάλευτη δεν είναι καμιά ζωή Λογής ταξίδια μ’ έχουν τρικυμίσει μ’ είδαν τόποι, μου ανοίξανε ναοί και τέχνες με περπάτησαν και η φύση. -Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ’ εγώ κι ο κτίστης, ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης.«Ο γκρεμιστής» -Είν’ η ζωή αχαμνόδεντρο σ’ ένα γκρεμόν επάνω. -Και ήταν οι καιροί που η Πόλη πόρνη σε μετάνοιες ξενυχτούσε και τα χέρια της δεμένα τα κρατούσε και καρτέραγ’ ένα μακελάρη (...) Και καρτέραγε τον Τούρκο να την πάρει -Ποιος ξέρει στ’ άλλα τ’ άστρα τι λαοί και τι κάστρα, τ’ άστρα, στο χάος γυρίζουν. -Και βρυσομάνα είν’ η γυναίκα· κι έρχονται από κείνη κι εσύ, αμαρτία, κι ο λυτρωμός κι η ανάσταση και ο Χάρος. -Τη φλόγα άρπαξαν οι άνομοι τη σβήσανε στα βαλτονέρια. -Γνώρισα την Αγάπη, σ’ έζησα πια, ζωή!

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2018

Εχεις κατέβει στο υπόγειο της Κοραή 4;

Εχεις κατέβει στο υπόγειο της Κοραή 4;
Ο Βασίλης Σαμπράκος επισκέφθηκε τα κρατητήρια της “Κομαντατούρ” στο κέντρο της Αθήνας, και αναρωτιέται πώς γίνεται να επιμένει να ζει σήμερα η Ελλάδα χωρίς Μουσείο Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Σε μια στιγμή ποδοσφαιρικής ηρεμίας, προτού αρχίσει να βρέχει ελληνικό και ξένο ποδόσφαιρο, από το ερχόμενο Σάββατο, και με πάρει μαζί του, θέλησα να μοιραστώ μαζί σας μια σημερινή εμπειρία μου. Ανάμεσα στον εορτασμό για την συμπλήρωση 74 χρόνων από την απελευθέρωση της Αθήνας, δηλαδή από την 12η Οκτωβρίου 1944, και τον εορτασμό της Επετείου του “Οχι”, θέλησα να βρεθώ στις φυλακές των υπογείων της “Κομαντατούρ” στην Κοραή 4. Κι επειδή εκτός από συναισθήματα έχω πλημμυριστεί και από ερωτήσεις, για τις οποίες δεν βρήκα απάντηση σε μια πρόχειρη έρευνα, είπα να τα μοιραστώ όλα αυτά μαζί σας. Και τα συναισθήματα και τις ερωτήσεις.
Ξεκινώ με τα απλά, τα βασικά: Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με τις υπόλοιπες χώρες που έζησαν την Κατοχή, η Ελλάδα δεν γιορτάζει την απελευθέρωση, αλλά μόνο την έναρξη του πολέμου, την 28η Οκτωβρίου, και έχει επιλέξει να την περνά την ημερομηνία της απελευθέρωσης σχετικά απαρατήρητη. “Ζορίστηκα” για να βρω μια σειρά από “ήσυχες” εκδηλώσεις, οι οποίες λαμβάνουν αυτές τις μέρες χώρα στην Αθήνα, για τον εορτασμό της απελευθέρωσής της. Γιατί; Γιατί δεν θέλουμε να τη θυμόμαστε αυτή την ημερομηνία; Δεν μας δίνει χαρά η ανάμνησή της; Δεν είμαστε περήφανοι για αυτήν;
Μου τρώει πολύ περισσότερο το μυαλό και την ψυχή όμως η ερώτηση σχετικά με την επιλογή μας να ζούμε χωρίς Μουσείο Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με εξαίρεση την Εκθεση στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε όλες τις υπόλοιπες, η Ελλάδα είναι η μόνη από τις “νικήτριες” και “ηττημένες” χώρες που δεν έχει κεντρικό μουσείο για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την Εθνική της Αντίσταση. Υπάρχουν μουσεία (ναι, πληθυντικός) στο Βερολίνο και δεν υπάρχει μουσείο στην Αθήνα. Πώς μας συνέβη αυτό; Και γιατί το αφήνουμε να συμβαίνει;
Ετυχε να διαβάσω ότι σε ένα γκάλοπ που πραγματοποίησε μια δημοσιογράφος του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Κοραή, στις καφετέριες που βρίσκονται δίπλα στην είσοδο του σταθμού “Πανεπιστήμιο” του Μετρό, όλοι όσοι απάντησαν στην σχετική ερώτηση δεν γνώριζαν ότι έπιναν καφέ δίπλα στο αρχηγείο και τα κρατητήρια της “Κομαντατούρ”, εκεί όπου είχαν φυλακιστεί, βασανιστεί, αλλά και εκτελεστεί άνθρωποι. Γιατί; Επειδή ο “ Χώρος Ιστορικής Μνήμης 1941 – 1944”, όπως γράφει η σχετική πινακίδα στην είσοδο του υπογείου, είναι ακριβώς αυτό: ένας ... χώρος, ο οποίος μάλιστα δεν ανήκει στο Κράτος αλλά στην “Εθνική Ασφαλιστική”. Κι αν αύριο η “Εθνική Ασφαλιστική” πωληθεί σε μια κάποια ... Gongbao, η οποία θελήσει να τα μετατρέψει τα υπόγεια σε music club, ή να τα μετατρέψει σε αυτό για το οποίο αρχικώς είχαν κατασκευαστεί, δηλαδή σε καταφύγιο, τι θα γίνει; Πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα να αφήνει στην “Εθνική Ασφαλιστική” ένα μνημείο που θα έπρεπε να έχει εδώ και δεκαετίες αναγάγει σε βασικό προορισμό όλων των Ελλήνων, από την παιδική τους ηλικία, προκειμένου να μάθουν και – κυρίως αυτό – να νιώσουν τι συνέβαινε στα δύο υπόγεια επί 1264 ημέρες πριν από 74 χρόνια;
Οσα μελέτησα πριν και μετά από την επίσκεψή μου με οδήγησαν στην επιβεβαίωση ότι ακόμη και σήμερα γνωρίζουμε λίγα ή ελάχιστα πράγματα για τη χρήση του κτηρίου στην Κατοχή, εκτός από το ότι το υπόγειο αντιαεροπορικό καταφύγιο μετατράπηκε σε κρατητήρια της Kommandatur. Οι ναζί δεν άφησαν αρχεία και η σύνθεση της ιστορίας γίνεται, με πολύ μεγάλη προσπάθεια των επιστημόνων που μετέχουν σε αυτό το έργο, μέσα από τις επιγραφές που σώθηκαν, από μικροαντικείμενα, προσωπικές σημειώσεις, σελίδες από γερμανικά ημερολόγια που βρέθηκαν και μαρτυρίες κάποιων ανθρώπων που είχαν οδηγηθεί εκεί από τους Γερμανούς. Οι επιβεβαιωμένοι κρατούμενοι είναι μόνο 239, διότι αυτά τα ονόματα ήταν καταγεγραμμένα στους τοίχους. Μόνο που οι τοίχοι λένε ένα μικρό μέρος της αλήθειας του 1944, διότι οι Γερμανοί έβαφαν κατά διαστήματα τους τοίχους προκειμένου να εξαφανίζουν τις επιγραφές. Φαίνεται πως όταν έχασαν τον πόλεμο και έφυγαν εσπευσμένα, δεν πρόλαβαν να ξαναβάψουν το δεύτερο υπόγειο κι έτσι έμειναν οι χαραγμένες επιγραφές του 1944 στους τοίχους. Για να σε συγκλονίζουν.
«24 ώρες χωρίς φαΐ και νερό. Μόνο μυρίζοντας γιασεμί», «Ποινή Θανάτου», «Είσοδος 8/4/44. Κατηγορηθείς για λάστιχα και ποδήλατα του Άξονος. Συλληφθείς από τους τσολιάδες. Αχ Βαχ. Και κάνω Πάσχα στα σίδερα αυτά, στον υγρό αυτόν τάφο. Κάτοικος συνοικίας Μεταξουργείου, Δεληγιώργη 47. Αχ Βαχ», «Μαυρίκιος Ν. Μαλευρής, τελειόφοιτος Ιατρικής, κρατούμαι ως όμηρος, αδίκως φυλακισθείς, είσοδος 15-12-42, έξοδος 10-1-43 δια Αβέρωφ, μαρτύρια Ιεράς Εξέτασης», Να με τουφεκίσουνε και να ζήσει ο αδερφός μου ο Μιχάλης», «Φωνάξτε για νερό, αλλιώς θα πεθάνετε εδώ».
Διαβάζεις, κοιτάς, φέρνεις τον εαυτό σου στη θέση τους, νιώθεις την αγωνία, τον φόβο, την απόγνωση, την θλίψη, κάθε μορφής φρικιαστικό συναίσθημα. Αυτή η επίσκεψη σε ταράζει ασύγκριτα περισσότερο από μια επίσκεψη σε απλές φυλακές, διότι σκέφτεσαι διαρκώς ότι στα υπόγεια της Κομαντατούρ βρέθηκαν αθώοι, που βασανίστηκαν από τους ναζί. Και μετά αναλογίζεσαι πόσοι βρέθηκαν εκεί, αναρωτιέσαι τι απέγιναν, πόσοι χάθηκαν αλλά και πόσων η ζωή επηρεάστηκε. Κι ύστερα σκέφτεσαι ότι ο πατέρας σου ήταν παιδί 10 ετών τον καιρό εκείνο, κι είχε μάλλον σταθεί τυχερό που δεν βρέθηκε στα κελιά διότι κι εκείνο έκλεβε φαγητό από τους Γερμανούς. Και κάπου εκεί συνειδητοποιείς ότι υπάρχεις από τύχη, ότι ήρθες στον κόσμο απλώς επειδή δεν του έτυχε του πατέρα σου αυτό που του έτυχε του Κωνσταντίνου Καμπενά και των άλλων 79 συγκρατουμένων του: “«Μας έπιασαν οι γερμανοί, διότι είμεθα αναρριχώμενοι επί των θυρών των τραμ της ΗΕΜ ( Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών). Εδώ είμεθα 80 κρατηθένετες επί 24ωρο».
Θα μπορούσα να γράψω πάρα πολλά ακόμη. Θα περιοριστώ όμως στην βασική μου σκέψη: πόσο καλύτερη θα ήταν η σημερινή ελληνική κοινωνία αν σε αυτό το κτήριο είχε στεγαστεί το Εθνικό Μουσείο Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κι είχε αυτό ενταχθεί στις “υποχρεωτικές” εκδρομές των δημοτικών και των γυμνασίων; Πόσα και πόσο λιγότερο χαλασμένα μυαλά θα κυκλοφορούσαν εκεί έξω ανάμεσά μας; Μια χώρα που επιμένει πεισματικά να αφήνει την ιστορία της δεκαετίας του '40 έξω από την διδακτέα ύλη του σχολείου και μιλά για αυτήν μόνο στο πανεπιστήμιο, πώς είναι δυνατόν να μην κάνει ούτε το ελάχιστο, να φτιάξει ένα μουσείο προκειμένου να δίνει παραστάσεις και ερεθίσματα στα παιδιά της από την πρώτη περίοδο της ζωής τους; Αυτός ο χώρος πρωτοάνοιξε για το κοινό το 1991, και έκλεισε το 1995, για συντήρηση, όπως διάβασα. Μέχρι το 2008 η είσοδος επιτρεπόταν μόνο σε σχολεία και δημοσιογράφους, κατόπιν αδείας. Σήμερα ευτυχώς έχεις την ευκαιρία να τον επισκεφθείς, δωρεάν, από Τρίτη έως Σάββατο, από τις 09.00 έως τις 14.00, διότι αυτό είναι που μπορεί να κάνει η “Εθνική Ασφαλιστική”. Το κτίριο ανήκει στην “Εθνική Ασφαλιστική”, αυτή ορίζει το ωράριο επισκέψεως και τον υπάλληλο του χώρου που τελεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού.
Εντελώς τυχαία έπεσα πάνω στην προσπάθεια του συγγραφέα Αλέξανδρου Ασωνίτη να συλλέξει υπογραφές σε ένα αίτημα για την ίδρυση μουσείου. Και έχει συγκεντρώσει 456 υπογραφές. Ενώ αν ρωτούσε “να φύγει ο Τάκης Ομορφούλης ή η Σόνια Κολώνη από το Survivor;”, θα μετρούσε ήδη χιλιάδες υπογραφές. Αυτοί είμαστε ή αυτό μας έχουν καταντήσει;
Στον δρόμο της επιστροφής στο γραφείο ένιωθα πολύ άσχημα που έχω αρθρογραφήσει τόσες φορές περί της ανάγκης δημιουργίας ενός μουσείου ελληνικού ποδοσφαίρου. Οταν δεν έχεις μουσείο για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή όταν δεν έχεις φροντίσει να δώσεις στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν και να νιώσουν την Ιστορία ώστε να μην παπαγαλίζουν την κάθε κατευθυνόμενη βλακεία που τους φυτεύουν στο κεφάλι οι νεοναζί, πώς να μιλήσεις για ποδόσφαιρο;
Ποδόσφαιρο, πάντως, υπάρχει και στα υπόγεια κελιά της “Κομαντατούρ”. Τα αρχικά της ΑΕΚ κι ένας δικέφαλος αετός. Στους τοίχους οι κρατούμενοι ζωγράφιζαν, χάραζαν εικόνες από τον έξω κόσμο, για να βλέπουν εικόνες, να νιώθουν ότι ζουν, να παίρνουν ζωή. Σκέψου να ζει αυτός που είχε χαράξει το “ΑΕΚ” το 1944 στα 15 του χρόνια, διότι ναι, στα κελιά βρέθηκαν και παιδιά, και σήμερα, στα 89 του χρόνια να ακούει από τα εγγόνια του ότι κυκλοφορούν ακροδεξιοί στις κερκίδες των γηπέδων.
ΥΓ. Αν ζεις μακριά από την Αθήνα και θέλεις να πάρεις μια ιδέα, μπορείς να δεις το ντοκιμαντέρ “Μόνο μυρίζοντας γιασεμί” του Γιάννη Οικονομίδη.


Το ημίωρο φιλμ σε σκηνοθεσία Γιάννη Οικονομίδη και σενάριο Μιχάλη Γκανά ”Μόνο μυρίζοντας γιασεμί” (Just by smelling Jasmine, 1994) αποτυπώνει την ιστορία του άγνωστου σε πολλούς χώρου και τα τραυματικά βιώματα του ανθρώπου αποδίδοντας το ανθρώπινο δράμα της κράτησης και της εξαθλίωσης. Στην αφήγηση ο Γεράσιμος Σκιαδαρέσης.
Το έργο φρίκης που κράτησε τρία χρόνια σε σκηνοθεσία, σενάριο και παραγωγή της Γερμανικής Komandatur άφησε πίσω ερειπωμένους ανθρώπους και τόπους.
Αξίζει να το δείτε.

Παρασκευή 31 Αυγούστου 2018

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος

Η φοβερότερη πολεμική αναμέτρηση που γνώρισε η ανθρωπότητα και ο πρώτος αληθινά παγκόσμιος πόλεμος. Διάρκεσε από την 1η Σεπτεμβρίου 1939 έως τις 2 Σεπτεμβρίου 1945 και άφησε πίσω του πάνω από 60 εκατομμύρια νεκρούς.
When Germany attacked Poland on September 1, 1939, Britain and France felt they had to declare war on Germany two days later, thus starting World War II.
Από την πλειονότητα των ιστορικών θεωρείται ως συνέχεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, γιατί στην ουσία τα αίτια και οι δυνάμεις που τον προκάλεσαν ήταν οι ίδιες. Μερικές από τις βασικές αιτίες του πολέμου ήταν οι επαχθείς όροι που επιβλήθηκαν στην ηττημένη Γερμανία από τη συνθήκη των Βερσαλιών και η τάση των χωρών του φασιστικού Άξονα (Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία) να κυριαρχήσουν στον κόσμο.
A group of Marines take a break during the Battle of Okinawa to give a baby goat, some water. April 1945
Στη Γερμανία κυβερνούσε από το 1933 ο Αδόλφος Χίτλερ, που επιδίωκε να ανορθώσει το γόητρο της καταρακωμένης χώρας του και να πάρει εκδίκηση από τους Αγγλογάλλους για την ήττα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην Ιταλία εξουσίαζαν οι φασίστες του Μουσολίνι από το 1922, ενώ η στρατοκρατική Ιαπωνία είχε ξεκινήσει και επιδίωκε τη συνέχιση της επεκτατικής της πολιτικής, που ονόμαζε «Μεγάλη Σφαίρα Ευημερίας της Ανατολής».
Лондонский мальчик на развалинах своего дома, разрушенного ракетой Фау-2 [3]
Η αφορμή για την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δόθηκε με την απαίτηση της Γερμανίας να αποκατασταθεί η γερμανική κυριαρχία στην ελεύθερη πόλη του Ντάντσιχ (σημερινό Γκντανσκ Πολωνίας) και να της δοθούν μεγαλύτερες δυνατότητες επικοινωνίας με την Ανατολική Πρωσία. Ήταν απλώς το πρόσχημα για τον Χίτλερ, ο οποίος από την αρχή του 1939 είχε αποφασίσει να επιτεθεί και να καταλάβει την Πολωνία. Πρώτα εξασφάλισε τη συγκατάθεση της Σοβιετικής Ένωσης με την υπογραφή στη Μόσχα του Συμφώνου Μη Επιθέσεως, γνωστού ως «Σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότοφ» (23 - 24 Αυγούστου 1939), ένα μυστικό πρωτόκολλο, το οποίο προέβλεπε τον διαμελισμό της Πολωνίας και στη συνέχεια αφού έκρινε ότι οι Γαλλοβρετανοί δεν θα βοηθήσουν τους Πολωνούς, ως όφειλαν βάσει συνθηκών, έδωσε τη διαταγή επίθεσης κατά της Πολωνίας στις 26 Αυγούστου.
This Air Raid Warden assists a London family that survived a Lufwaffe raid during WWII
Η γερμανική επίθεση κατά της Πολωνίας με την εφαρμογή του δόγματος του «αστραπιαίου πολέμου» (blitzkrieg) εκδηλώθηκε την αυγή της 1ης Σεπτεμβρίου 1939 και σε λιγότερο από ένα μήνα οι στρατιές της Βέρμαχτ είχαν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, σε εφαρμογή του γερμανοσοβιετικού συμφώνου. Το υπόλοιπο τμήμα της Πολωνίας κατέλαβαν οι Σοβιετικοί, που εισέβαλαν στις 18 Σεπτεμβρίου από τα ανατολικά. Ο αιφνιδιασμός για τους Γαλλοβρετανούς ήταν πλήρης, που κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας στις 3 Σεπτεμβρίου.

Στη συνέχεια, οι Γερμανοί στράφηκαν προς δυσμάς και μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 1940 είχαν καταλάβει τη Δανία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και τελευταία τη Γαλλία, της οποίας η περίφημη οχυρωματική «γραμμή Μαζινό» κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Τα βρετανικά νησιά ήταν ο επόμενος στόχος του Χίτλερ («Μάχη της Αγγλίας»). Οι ανηλεείς βομβαρδισμοί της «Λουφτβάφε», που θα προετοίμαζαν την απόβαση δεν έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα κι έτσι ο Χίτλερ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιό του για κατάληψη των βρετανικών νησιών ήδη από τα τέλη του 1940.
Στη συνέχεια, οι Γερμανοί στράφηκαν προς δυσμάς και μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 1940 είχαν καταλάβει τη Δανία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και τελευταία τη Γαλλία, της οποίας η περίφημη οχυρωματική «γραμμή Μαζινό» κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Τα βρετανικά νησιά ήταν ο επόμενος στόχος του Χίτλερ («Μάχη της Αγγλίας»). Οι ανηλεείς βομβαρδισμοί της «Λουφτβάφε», που θα προετοίμαζαν την απόβαση δεν έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα κι έτσι ο Χίτλερ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχέδιό του για κατάληψη των βρετανικών νησιών ήδη από τα τέλη του 1940.
Η Ιταλία εισήλθε στον πόλεμο στις 10 Ιουνίου 1940, με επιθέσεις σε βρετανικές βάσεις στη Βόρειο Αφρική. Στις 28 Οκτωβρίου οι Ιταλοί επιτίθενται κατά της Ελλάδας, μετά το «ΟΧΙ» του δικτάτορα Μεταξά. Ο ελληνικός στρατός δίνει σκληρές μάχες στην Πϊνδο και γρήγορα ανατρέπει την κατάσταση, περνώντας στην επίθεση. Περιορίζει τους Ιταλούς εισβολείς μέσα στο Αλβανικό έδαφος και απελευθερώνει πόλεις και χωριά της Βορείου Ηπείρου. Η εαρινή επίθεση των Ιταλών (9 Μαρτίου1941) αποτυγχάνει και προ του κινδύνου να κατανικηθεί και εξευτελιστεί ένα μέλος του Άξονα, η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας (6 Απριλίου 1941). Στις 27 Απριλίου οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα και στις 30 Μαΐουκαταλαμβάνουν την Κρήτη, ολοκληρώνοντας την κατάληψη της Ελλάδας. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1943 η Ελλάδα βρισκόταν υπό τριπλή κατοχή (Γερμανική, Ιταλική και Βουλγαρική) και μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και μέχρι τον Οκτώβριο του 1944 υπό Γερμανο-Βουλγαρική κατοχή.
Liverpool Lime Street Station: The children of Liverpool prepare to become evacuees during WWII.
Στις 22 Ιουνίου 1941 οι Γερμανοί στρέφονται ανατολικά και εξαπολύουν επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης («Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα»), η οποία εντάσσεται πλέον στο Συμμαχικό στρατόπεδο. Στις 8 Δεκεμβρίου 1941 ο ιαπωνικός στόλος χτυπά ξαφνικά και καταστρέφει το στόλο των Ηνωμένων Πολιτειών, που ναυλοχούσε το Περλ Χάρμπορ της Χαβάης. Το γεγονός αυτό συνταράσσει τους Αμερικανούς. Ο πρόεδρος Ρούζβελτ πείθει το Κογκρέσο να κηρύξει τον πόλεμο στον Άξονα και να σταθεί στο πλευρό των Συμμάχων (11 Δεκεμβρίου 1941). Η απόφαση των Αμερικανών να εισέλθουν στον πόλεμο αποτελεί σημείο καμπής, που αλλάζει τις ισορροπίες υπέρ των Συμμαχικών Δυνάμεων και εις βάρος του Άξονα.
MAY 1941_ Blitz damage along the Overhead Railway at the junction of James and Strand streets.
Τον Νοέμβριο του 1942 οι βρετανικές δυνάμεις με αρχηγό τον στρατηγό Μοντγκόμερι, αποκτούν την πρωτοβουλία στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής, μετά τη δεύτερη Μάχη του Ελ Αλαμέιν. Στο Ανατολικό Μέτωπο, οι Γερμανοί προχωρούν και φθάνουν στα πρόθυρα της Μόσχας, κυριεύουν την Κριμαία, φθάνουν στον Καύκασο και πολιορκούν το Στάλινγκραντ. Στις 2 Φεβρουαρίου 1943, ο Κόκκινος Στρατός ανατρέπει τη γερμανική επίθεση στο Στάλινγκραντ και από τον Ιούλιο του 1943 αρχίζει αντεπίθεση.
Bomb damage to Liverpool after German firebombing night raids.
Στις 7 Ιουλίου του 1943 τα συμμαχικά στρατεύματα πραγματοποιούν απόβαση στη Σικελία. Αυτό έχει ως συνέπεια την πτώση του Μουσολίνι (25 Ιουλίου) και την ανάληψη της εξουσίας από τον στρατάρχη Πιέτρο Μπαντόλιο, που υπογράφει ανακωχή με τους Συμμάχους (3 Σεπτεμβρίου 1943). Στο διάστημα αυτό, οι Ρώσοι απωθούν τους Γερμανούς από τα εδάφη τους. Σταδιακά, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Ρουμανία, Τσεχοσλοβακία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Γιουγκοσλαβία) απελευθερώνονται από την προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων, με αποτέλεσμα ο γερμανικός στρατός να αποχωρήσει από την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944.
Landsers heading to the front
Άλλο σπουδαίο γεγονός του 1944 ήταν η συμμαχική απόβαση στη Νορμανδία (6 Ιουνίου), που οδήγησε στην απελευθέρωση των χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Στις 26 Απριλίου 1945 οι αγγλικές, αμερικανικές και γαλλικές δυνάμεις ενώνονται στον ποταμό Έλβα με τις δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού. Στις 2 Μαΐου ολοκληρώνεται η κατάληψη του Βερολίνου, ενώ ο Χίτλερ αυτοκτονεί (30 Απριλίου) και ο Μουσολίνι εκτελείται στην Ιταλία από τους παρτιζάνους (28 Απριλίου). Στις 7 Μαΐου 1945 οι Γερμανοί παραδίδονται άνευ όρων στους Συμμάχους και ο πόλεμος στην Ευρώπη λήγει.
M4 Sherman tank landing at Sicily During Operation Husky, July '43
Στο μέτωπο του Ειρηνικού, οι Ιάπωνες κατά τη διάρκεια του πολέμου κατέλαβαν, μεταξύ άλλων, τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, τη Βιρμανία και μέρος της Κίνας. Οι Ιάπωνες συνέχισαν τον πόλεμο και μετά την παράδοση της Γερμανίας. Στις 6 Αυγούστου 1945 οι Αμερικανοί ρίχνουν την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα και στις 9 Αυγούστου μια δεύτερη στο Ναγκασάκι. Ταυτόχρονα, οι Σοβιετικές δυνάμεις επιτίθενται και κυριεύουν τη Μαντζουρία. Τότε, η Ιαπωνία αναγκάζεται να συνθηκολογήσει. Ο επίλογος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου γράφτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, με την επίσημη τελετή παράδοσης της Ιαπωνίας επί του αμερικανικού πολεμικού «Μιζούρι», που ναυλοχούσε στον κόλπο του Τόκιο.
Knocked out Mk VI Tiger tank at Belpasso, Sicily, 1943 | Online Collection | National Army Museum, London
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ο φοβερότερος απ’ όσους γνώρισε η ανθρωπότητα. Οι μάχες του ήταν μεγάλης κλίμακας και φονικότατες και η καταστροφή των υλικών αγαθών από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς τεράστιες. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από την πείνα και πολλές άλλες χιλιάδες έχασαν τη ζωή τους στα φοβερά στρατόπεδα συγκέντρωσης των χιτλερικών («Εβραϊκό Ολοκαύτωμα», «Ποράιμος»). Το σύνολο των νεκρών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπολογίζεται σε 60 εκατομμύρια, ενώ οι ζημιές ξεπερνούν το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια εκείνης της εποχής.

Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2017

Και όμως οι ναζί ευθύνονται για τη δημιουργία των «ντισκοτέκ» και την ύπαρξη των ντι τζέι. Όλα ξεκίνησαν από τον καλλιτεχνικό διωγμό της «νέγρικης μουσικής»...


Ο Αδόλφος Χίτλερ μισούσε τη τζαζ μουσική και, όπως και πολλοί συντηρητικοί της εποχής, τη θεωρούσαν «μουσική των Νέγρων» και καταστροφική για τα ήθη της νεολαίας. Όταν οι Ναζί κατέλαβαν το Παρίσι, το 1940, μία απ’ τις πρώτες κινήσεις τους ήταν να απαγορεύσουν τη τζαζ. 
Η γαλλική πρωτεύουσα μέχρι τότε είχε συγκεντρώσει κάποιους από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της εποχής, όπως ο Άρθουρ Μπριγκς, ο Ντέξτερ Γκόρντον, ο Μπένι Κάρτερ και η ασυναγώνιστη χορεύτρια Τζόζεφιν Μπέικερ. Μαγαζιά έκλεισαν, συγκροτήματα διαλύθηκαν και πολλοί Αμερικάνοι καλλιτέχνες της τζαζ έφυγαν τρέχοντας για την πατρίδα τους. 
Αλλά οι Παριζιάνοι δεν εγκατέλειψαν τόσο εύκολα την αγαπημένη τους μουσική. Για κάθε νυχτερινό μαγαζί που έκλειναν οι κατακτητές, άλλα δέκα άνοιγαν κρυφά σε υπόγεια. Το να έχουν συγκροτήματα να παίζουν ζωντανά μουσική, ήταν πολύ ριψοκίνδυνο. Γι’ αυτό οι πανούργοι Γάλλοι έφερναν τζαζ δίσκους κατευθείαν από τις Η.Π.Α. και τους έπαιζαν στα παράνομα μαγαζιά τους. «Ντισκοτέκ» ήταν το πρώτο μαγαζί αυτού του είδους, που άνοιξε το 1941, στην οδό Huchette του Παρισίου. Το όνομά του προήλθε απ’ την ένωση δύο λέξεων: «disque», δηλαδή δίσκος και την κατάληκη της λέξης«bibliotheque», δηλαδή βιβλιο-θήκη. Ήταν κατά λέξη μία «δισκοθήκη», όπου μουσική δεν έπαιζαν οι καλλιτέχνες, αλλά οι dj, δηλαδή «Disc Jockeys», που άλλαζαν τους δίσκους. Μετά το τέλος του πολέμου, η μόδα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Βοήθησε κιόλας το ότι οι δίσκοι ήταν πολύ φθηνότεροι από ένα κανονικό συγκρότημα. Μετά από λίγο καιρό, το κοινό συνήθισε στην ηχογραφημένη μουσική και προτιμούσε να ακούει πολλά στιλ από διαφορετικούς καλλιτέχνες. Το 1961 άνοιξε η πρώτη «ντίσκο» στη Νέα Υόρκη, η «Πέπερμιντ Λάουντζ». Έως το 1965, πάνω από 5.000 ντισκοτέκ είχαν ανοίξει σε όλη την Αμερική.... 

Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2017

O πύργος της Γαλλίας όπου πέθανε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι -Απίστευτη ομορφιά [εικόνες]

O πύργος της Γαλλίας όπου πέθανε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι -Απίστευτη ομορφιά [εικόνες]
Το 1516, σε ηλικία 64 ετών, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, διασχίζει την Ιταλία φέρνοντας μαζί του τις δερμάτινες τσάντες του με τα σχέδια και τρείς διάσημους πίνακες.Την Τζοκόντα, τον πίνακα «Η παρθένος Μαρία, ο Ιησούς και η Αγία Αννα» και τον πίνακα «Ιωάννης ο Βαπτιστής». Γι'αυτό το λόγο οι τρεις πίνακες βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου και όχι στην πατρίδα του Ιταλία.
Μαζί του, ο ντα Βίντσι έφερε δύο από τους πιστούς μαθητές του και τον υπηρέτη του, Batista de Vilanis. Ηρθε στη Γαλλία προσκεκλημένος του βασιλιά François Iου, ο οποίος τον πλήρωνε 700 χρυσά νομίσματα και του προσέφερε τον Πύργο Clos Lucé για να μένει.
Την Τζοκόντα, τον πίνακα «Η παρθένος Μαρία, ο Ιησούς και η Αγία Αννα» και τον πίνακα «Ιωάννης ο Βαπτιστής». Γι'αυτό το λόγο οι τρεις πίνακες βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου και όχι στην πατρίδα του Ιταλία.
Μαζί του, ο ντα Βίντσι έφερε δύο από τους πιστούς μαθητές του και τον υπηρέτη του, Batista de Vilanis. Ηρθε στη Γαλλία προσκεκλημένος του βασιλιά François Iου, ο οποίος τον πλήρωνε 700 χρυσά νομίσματα και του προσέφερε τον Πύργο Clos Lucé για να μένει.


Ο ντα Βίντσι στη Γαλλία ονομάστηκε «Πρώτος ζωγράφος, μηχανικός και αρχιτέκτονας» του βασιλιά και στρώθηκε στη δουλειά: διοργανώνει γιορτές στην αυλή της διπλανής πόλης Αμπουάζ, εμπνέεται τα σχέδια της ιδεώδους πόλης του Romorantin και τη σκάλα του Chambord. Σχεδιάζει επίσης να συνδέσει την περιοχή όπου βρίσκεται ο πύργος του με την διπλανή, μέσα από ένα σύστημα υπόγειων καναλιών.
Το 1517 ο ντα Βίντσι δέχεται την επίσκεψη του καρδινάλιου Louis d'Aragon του οποίου ο γραμματέας Antonio de Beatis, περιγράφει ως εξής έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών:
«Ο κύριος Λεονάρντο ντα Βίντσι, άνω των 70 ετών, υπέροχος ζωγράφος της εποχής μας, έδειξε τρεις πίνακες στον Υψηλότατο, έναν με μια κυρία της Φλορεντίας, έναν άλλο με τον Ιωάννη Βαπτιστή νέο και μια Παρθέντο με το Αγιο Τέκνο. Και οι τρεις είναι πίνακες σπάνιας τελειότητας. Είναι αλήθεια ότι εξαιτίας μιας παράλυσης στο δεξί του χέρι, δεν πρέπει πια να περιμένουμε άλλα αριστουργήματα εκ μέρους του».
Το «εργαστήριο» του ντα Βίντσι:



Τον Ιούνιο του 1518, ο ντα Βίντσι διοργανώνει μια γιορτή στον πύργο όπου διέμενε για να ευχαριστήσει τον βασιλιά για την γενναιοδωρία του. Ηταν μια γιορτή με τον δικό του τρόπο. Ενα μηχάνημα είχε κατασκευαστεί για να αναπαραστήσει την κίνηση των άστρων. Ο πρέσβης Galeazzo Visconti έγραψε σε ένα γράμμα ότι «ο Βασιλιάς συμμετείχε σε μια εξαίρετη γιορτή...στο πολύ μεγάλο και υπέροχο παλάτι Cloux. Η αυλή ήταν στρωμένη με σεντόνια μπλε στο χρώμα του ουρανού, και μετά είχε τους βασικούς πλανήτες, τον ήλιο από τη μια πλευρά και τη σελήνη από την άλλη... Είχε 400 κηροπήγια για να φωτίζονται και υπήρχε τόσο φως, σαν να ήταν μέρα».
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πέθανε στο δωμάτιό του στον πύργο Clos Lucé, στις 2 Μαίου 1519, αφήνοντας κληρονομιά τα χειρόγραφά του και τα σχέδιά του στον πολυαγαπημένο του μαθητή Francesco Melzi. Αυτή η σκηνή του θανάτου υπήρξε θέμα πολλών ζωγράφων, με γνωστότερο τον J.A. d’Ingres, που δημιούργησε το έργο «Ο θάνατος του Λεονάρντο ντα Βίντσι».
Ο πύργος είναι σήμερα επισκέψιμος και έχουν πλήρως ανακαινιστεί οι χώροι όπου έζησε ο μεγάλος ζωγράφος. Χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο επισκέπτονται την περιοχή για να δουν από κοντά την τελευταία κατοικία του ντα Βίντσι αλλά και τον υπέροχο κήπο που διατηρεί το ύφος του. Μεγάλα ποσά δαπανήθηκαν για να κατασκευαστούν έργα, αντικείμενα και έπιπλα από το «εργαστήριο» του Ιταλού ζωγράφου.







20+1 σπουδαίες γυναίκες μίλησαν για τη γυναίκα

8 Μαρτίου σήμερα κι η μέρα έχει κλίμα εορταστικό και άρωμα γυναίκας. Κάθε γυναίκα γιορτάζει για τα δικαιώματά της, από το δικαίωμα ψήφου μ...